کنصفر نقطه صفر ادبیات
- یک کتاب: انجمن شاعران مرده – نانسی اچ. کلینبام/ سروش علی‌نژاد
- یک فیلم: ماده ۲۰۲۴ (The Substance) – کورالی فارژا/ نیلوفر نعمتی
- یک سریال: این ما هستیم ۲۰۱۶ (This Is Us) – دن فوگلمن/ سروش علی‌نژاد
- یک آلبوم موسیقی: آلبوم Pom Pom ۲۰۱۴ – آریل پینک/ فرشاد صحرایی
***
- یک کتاب: انجمن شاعران مرده – نانسی اچ. کلاین بام (نشر نیماژ – ترجمه زهرا طراوتی)
سروش علی‌نژاد
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که اگر زندگی ما مانند یک شعر زیبا باشد، چه شکلی به خود خواهد گرفت؟ اگر فرصت داشتید تا در تار و پود روزمرگی‌ها، به دنبال معنا بگردید و سرشار از لحظات ناب زندگی شوید، چه می‌کردید؟ رمان «انجمن شاعران مرده» با قلم «نانسی اچ. کلاین بام» دقیقاً شما را به چنین فضایی دعوت می‌کند؛ جهانی که شعر و ادبیات، نفس زندگی را به چالش می‌کشند.
این کتاب بر اساس فیلمنامه‌ی اصلی فیلمی به نویسندگی و تهیه‌کنندگی تام شولمن، فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی نوشته شده است. داستان در اواخر دهه ۱۹۵۰ در یک مدرسه شبانه‌روزی به نام ولتون می‌گذرد؛ مدرسه‌ای که به شدت به نظم و انضباط پایبند است و چهار اصل اساسی «سنت، افتخار، انضباط و برتری» را می‌ستاید. در این فضای سرد و خشک، ورود یک معلم ادبیات متفاوت، جان کیتینگ، مانند نسیمی تازه است که نه تنها ذهن دانش‌آموزان، بلکه قلب‌های آنها را نیز دگرگون می‌کند.
کیتینگ، مردی که برخلاف کلیشه‌های خشک و رسمی سیستم آموزشی، شعله شور و اشتیاق را در دل‌های جوان روشن می‌کند، با گفتار ساده اما عمیق خود، دانش‌آموزان را دعوت به پرسیدن سؤال‌هایی بزرگ‌تر از آنچه سیستم آموزشی از آنها انتظار دارد، می‌کند: «چرا زندگی می‌کنیم؟» و «چگونه می‌توانیم زندگی را واقعاً احساس کنیم؟» شعار او، «کارپه دیِم» (روز را غنیمت شمار)، به ندای بیداری تبدیل می‌شود؛ ندایی که از قلب او می‌جوشد و به گوش تک‌تک شخصیت‌های داستان و البته خواننده می‌رسد.
داستانی از شور و جسارت
داستان رمان، حول گروهی از دانش‌آموزان می‌چرخد که تحت تأثیر آموزه‌های کیتینگ، گروه مخفی «انجمن شاعران مرده» را دوباره زنده می‌کنند. این گروه در واقع مکانی است که نوجوانان به دور از فشارها و محدودیت‌های مدرسه، اشعار می‌خوانند، رؤیاهای خود را بلند می‌گویند و لحظاتی از زندگی را بی‌پروا تجربه می‌کنند.
نیل پری، یکی از شخصیت‌های برجسته داستان، با رؤیای بازیگری و فرار از فشارهای پدر مستبد خود، به نماد جستجوی آزادی و خودشناسی تبدیل می‌شود. در کنار او، شخصیت‌های دیگری چون تاد اندرسون خجالتی، نوکس اوورستریت عاشق‌پیشه و چارلی دالتون جسور، هر یک نماینده طیفی از آرزوها و ترس‌های انسانی هستند. این تنوع شخصیت‌ها، داستان را به یک آینه تمام‌نما از زندگی نوجوانی و جوانی تبدیل می‌کند.
چرا این کتاب جذاب است؟
آنچه انجمن شاعران مرده را از بسیاری از رمان‌های مشابه متمایز می‌کند، تلفیق قدرتمند شعر، فلسفه و احساسات انسانی در یک روایت ساده اما گیرا است. اشعار کلاسیک از شاعرانی چون والت ویتمن، لرد بایرون و رابرت فراست، با هنرمندی در داستان تنیده شده‌اند و به آن عمق و زیبایی بیشتری می‌بخشند.
این رمان به شکلی هنرمندانه مفاهیمی چون شور زندگی، جستجوی هویت و مبارزه با قواعد محدودکننده را به تصویر می‌کشد. خواننده در خلال داستان نه تنها با شخصیت‌ها همذات‌پنداری می‌کند، بلکه خود را در مواجهه با سؤال‌هایی بزرگ‌تر می‌بیند: آیا جرئت دارم رؤیاهایم را دنبال کنم؟ آیا می‌توانم مانند کیتینگ، به زندگی به چشم یک فرصت بی‌نظیر نگاه کنم؟
زبان ساده، اما تأثیرگذار
ترجمه فارسی کتاب، با حفظ سادگی و روانی متن اصلی، به خواننده فارسی‌زبان این امکان را می‌دهد که به راحتی با داستان ارتباط برقرار کند. جملات کوتاه و تأثیرگذار کتاب، به ویژه در نقل قول‌های کیتینگ، همان حس شورانگیزی را به مخاطب منتقل می‌کنند که نویسنده قصد داشته القا کند.
چرا باید این کتاب را بخوانید؟
انجمن شاعران مرده تنها یک داستان نیست؛ یک تجربه است. تجربه‌ای از مواجهه با چالش‌های زندگی، رؤیاهای شکسته و جسارت‌هایی که می‌تواند مسیر سرنوشت را تغییر دهد. این کتاب شما را به بازنگری در زندگی خود وادار می‌کند.
اگر به دنبال کتابی هستید که به شما انگیزه دهد، انجمن شاعران مرده انتخابی بی‌نظیر است. این رمان، مانند شعری جاودانه، در دل و ذهن شما طنین‌انداز خواهد شد و مدت‌ها بعد از خواندن آن، همچنان با شما باقی خواهد ماند.
زندگی یک نمایش کوتاه است، پس چرا آن را به یک شاهکار تبدیل نکنیم؟!
***
- یک فیلم: ماده ۲۰۲۴ (The Substance) – کورالی فارژا
نیلوفر نعمتی
فیلم ماده به کارگردانی کورالی فارژا و با بازی دمی مور و مارگارت کوالی از بحث‌برانگیز‌ترین آثار سال ۲۰۲۴ در ژانر وحشت جسمانی است. ژانر وحشت جسمانی از زیرژانرهای وحشت بوده که ترس را نه از طریق محیط یا اشخاص که از طریق بدن، نابودی و یا تغییر شکل‌های شدید آن منتقل می‌کند و اخیرا بسیار مورد اقبال قرار گرفته است. فیلم ماده از مهم‌ترین آثار این ژانر است. فیلمی که در جشنواره کن ۲۰۲۴ از طرفی به دلیل صراحتش نظر بسیاری را به خود جلب کرد و از طرف دیگر به دلیل صحنه‌های منزجرکننده و دیوانه‌وارش نگاه منفی بسیاری را هم به خود گرفت.
فیلم درباره زنی به نام الیزابت اسپارکل (دمی مور) است که زمانی ستاره هالیوود بوده اما با گذشت سن و سال رو به افول رفته و در یک برنامه تلویزیونی ایروبیک کار می‌کند ولی در همان برنامه نیز با ورود به ۵۰ سالگی کنار گذاشته شده تا زنی جوان و زیبا جایگزینش شود. الیزابت، درمانده از خشونت اجتماعی ناشی از طرد و بی‌توجه به پیامدهای احتمالی، به دارویی در بازار سیاه به نام ماده پناه می‌برد که قرار است نسخه‌ای بهتر از خود را برایش بسازد. نسخه‌ای که زیباتر، جوان‌تر و شاداب‌تر از او بوده ولی درواقع خود اوست و این‌گونه است که سو (مارگارت کوالی) خلق می‌شود…
چه می‌شود اگر من علیه من قیام کند؟ خشونت اجتماعی پنهان در فیلم ماده به درون الیزابت معطوف شده، بدن او را نشانه می‌گیرد و به جدالی دیوانه‌وار با خود می‌رسد. این ورطه‌ی هولناکی است که عنصر وحشت فیلم را شکل می‌دهد. امری که نه تنها دور از ذهن نبوده که حتی بسیار تجربه‌اش کرده‌ایم، به ویژه در دنیای مدرن و عصر رسانه‌های اجتماعی که کمتر هویت فردی را به رسمیت می‌شناسد.
فیلم ماده طغیانی علیه هویت‌زدایی و یکسان‌سازی افراد و همین‌طور ابژه‌انگاری بدن است که تحت تاثیر هنجارهای اجتماعی به جدالی مدام در خود و احساس ضعف و بی‌ارزشی منتهی می‌شود. در چنین دنیایی پذیرفته شدن و تایید شدن مشروط به رعایت قواعدی چون زیبا بودن مطابق هنجارها، جوان ماندن، لبخند زدن برای خوشایند دیگران و سرکوب احساسات و خود واقعی است. دنیایی که در آن گذر عمر و تغییرات بدنی ناشی از آن نه نشانه‌ی پختگی که نشانه‌ی ضعف و درماندگی بوده و به افراد می‌گوید: «آن‌گونه باش که من می‌گویم» اما پس از مدتی این صدای بیرونی به صدایی درونی بدل شده و فرد آن را صدای خود می‌پندارد و به جنگ با خود برمی‌خیزد.
انتخاب بازیگر اصلی فیلم ماده، دمی مور در نقش الیزابت، بسیار هوشمندانه صورت گرفته؛ این بازیگر خود ستاره‌ای خاموش‌شده بوده که اکنون با فیلم ماده دوباره مطرح شده است. نقش اصلی دیگر فیلم، مارگارت کوالی، نیز به‌خوبی از پس ایفای نقش سو برآمده است. هرچند فیلم‌نامه ضعف‌های بسیار دارد و همین‌طور مدت زمان طولانی فیلم نیز از ضعف‌های دیگر آن است. پایان‌بندی ماده بسیار جنجال‌برانگیز است؛ برخی آن را بیش از حد اغراق‌شده و منزجرکننده دانسته و برخی دیگر احساس منتقل‌شده از آن را مشابه با عطش سیری‌ناپذیر انسان در دیده‌شدن و موردتوجه قرار گرفتن می‌دانند.
***
- یک سریال: این ما هستیم ۲۰۱۶ (This Is Us) – دن فوگلمن
سروش علی‌نژاد
آیا تا به حال به لحظه‌هایی فکر کرده‌اید که به ظاهر کوچک‌اند، اما زندگی‌تان را برای همیشه تغییر داده‌اند؟ سریال «این ما هستیم» دقیقاً در مورد چنین لحظه‌هایی است؛ داستانی پر از احساس که قلب شما را به لرزه درآورده و شما را با عمق پیچیدگی‌های روابط انسانی آشنا می‌کند.
این سریال که توسط «دن فوگلمن» خلق شده، یکی از تأثیرگذارترین و پرمخاطب‌ترین سریال‌های چند سال اخیر است. با محوریت خانواده پیرسون، «این ما هستیم» بین گذشته، حال و آینده در رفت‌وآمد است و داستان‌های سه نسل را در قالب روایتی بی‌نهایت انسانی و ملموس بیان می‌کند.
داستانی درهم‌تنیده از عشق، فقدان و هویت
سریال با روایت زندگی سه خواهر و برادر به نام‌های کوین، کیت و رندال و همچنین والدینشان، جک و ربکا آغاز می‌شود. هر قسمت شما را به لایه‌های عمیق‌تری از زندگی شخصیت‌ها می‌برد و نشان می‌دهد که چگونه تصمیمات کوچک و بزرگ ما می‌توانند نسل‌ها را تحت تأثیر قرار دهند.
در قلب داستان، چالش‌هایی چون عشق، پدر و مادر بودن، غم از دست دادن، نژادپرستی، اعتمادبه‌نفس و یافتن معنای واقعی هویت خود قرار دارد. هر شخصیت با گذشته، رؤیاها و زخم‌هایش زنده می‌شود و به شما یادآوری می‌کند که هر فرد، جهانی از داستان‌های ناگفته است.
چرا «این ما هستیم» این‌قدر محبوب است؟
آنچه این سریال را متمایز می‌کند، ترکیب هنرمندانه‌ای از احساسات انسانی و روایت‌های هوشمندانه است. بدون استفاده از جلوه‌های ویژه یا پیچیدگی‌های بی‌مورد، «این ما هستیم» تنها با روایت صادقانه زندگی روزمره، اشک‌ها و لبخندهای شما را به همراه دارد.
هر شخصیت داستان آن‌قدر واقعی و چندوجهی است که گویی می‌توانید نسخه‌ای از آنها را در میان دوستان، خانواده یا حتی خودتان بیابید. از رابطه عاشقانه جک و ربکا گرفته تا تلاش رندال برای یافتن ریشه‌هایش، هر داستان به گونه‌ای روایت می‌شود که همزمان خاص و جهانی است.
بازیگران و اجرای بی‌نقص
یکی از نقاط قوت سریال، انتخاب بازیگران است. میلو ونتیمیگلیا و مندی مور در نقش والدین خانواده، اجرای خیره‌کننده‌ای از عشق و فداکاری را به نمایش می‌گذارند. در کنار آنها، استرلینگ کی. براون، کریسی متز و جاستین هارتلی به شکلی بی‌نظیر، پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های زندگی شخصیت‌هایشان را به تصویر می‌کشند.
چرا باید این سریال را تماشا کنید؟
اگر به دنبال سریالی هستید که شما را بخنداند، بگریاند و در عین حال به زندگی‌تان عمق بیشتری ببخشد، «این ما هستیم» همان چیزی است که نیاز دارید. این سریال فراتر از یک داستان سرگرم‌کننده، شما را با بخش‌های مختلفی از خودتان مواجه می‌کند.
«این ما هستیم» شما را به این باور می‌رساند که حتی در میان سخت‌ترین لحظات، امید، عشق و پیوندهای انسانی می‌توانند زندگی را زیبا کنند. تجربه‌ای عاطفی و تأثیرگذار که هر قسمت آن شما را بیشتر از قبل به زندگی و اطرافیانتان نزدیک می‌کند.
***
- یک آلبوم موسیقی: آلبوم Pom Pom ۲۰۱۴ – آریل پینک
فرشاد صحرایی
آلبوم “Pom Pom” اثر آریل پینک، که در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۴ منتشر شد، با وجود تنوع در فرم و محتوا، به‌عنوان یکی از آثار مهم و تأثیرگذار این هنرمند در دنیای موسیقی ایندی و سایکدلیک شناخته می‌شود.
این مجموعه، که حاوی ۱۷ قطعه است، به‌طور مستقل توسط آریل پینک و برخی از اعضای گروهش ضبط شده است. پینک، که از پیشگامان موسیقی لوفای شناخته می‌شود، سعی کرده با استفاده از تکنیک‌های ضبط خانگی، فضای نوستالژی پاپ وینتیج را در اثر خود تداعی کند. او در این آلبوم ژانرهای مختلفی را امتحان کرده؛ از بهره‌گیری موزیک متال در ترانه‌ی Not Enough Violence تا تلفیق دیسکو و الکترونیک در ترانه‌ای مثل Black Ballerina. اما هسته‌ی اصلی این آلبوم، تلفیق موزیک پاپ دهه‌های پنجاه و شصت میلادی با موزیک ایندی‌راک معاصر است. به خاطر بهره‌گیری کلاژی از ژانرهای مختلف و همچنین پرداختن به موضوعات روزی مانند اینترنت، هویت، کالاهای مصرفی و… می‌شود این آلبوم را یک اثر پست‌مدرن دانست.
پینک به دلیل حضور در تسخیر کنگره‌ی آمریکا در حمایت از ترامپ از سوی تهیه‌کنندگان موسیقی تحریم شده است، ولی هنوز هم می‌توان ردپای او را بر موزیک معاصر دید. علاوه بر منتقدانی مانند آنتونی فانتانو، هنرمندان مستقلی از جمله جک استابر و مک دی‌مارکو، سبک منحصربه‌فرد آریل پینک را ستوده‌اند و این هنرمند را الهام‌بخش آثار خود دانسته‌اند.
قطعه‌ی مورد نظر ما از این آلبوم، ترانه‌ی Jell-O است. پینک در این ترک، با نقد فرهنگ قشر متوسط آمریکایی، ژله‌ی برند Jell-O را تبلیغ می‌کند!
