معرفی کتاب، فیلم و… – دی ۱۴۰۳

در میان آثار جاودانه‌ی ادبیات انگلیسی، رمان «آرزوهای بزرگ» (Great Expectations) اثر چارلز دیکنز، جایگاهی ویژه و منحصربه‌فرد دارد. این رمان که ابتدا به صورت پاورقی در مجله‌ی «تمام سال» (All the Year Round) در سال‌های ۱۸۶۰ تا ۱۸۶۱ منتشر شد و سپس به صورت کتاب به چاپ رسید، داستانی است از رشد، بلوغ، عشق، طبقه اجتماعی و جستجوی هویت در انگلستان قرن نوزدهم. «آرزوهای بزرگ» نه صرفاً یک داستان سرگرم‌کننده، بلکه کاوشی عمیق در روانشناسی انسان، جامعه‌ی ویکتوریایی و پیچیدگی‌های روابط انسانی است.

داستان با کودکی یتیم، که او را «پیپ» صدا می‌زنند، آغاز می‌شود. پیپ در کلبه‌ای روستایی با خواهر بداخلاق و سختگیرش و شوهر خواهرش، آهنگری مهربان و ساده‌دل، زندگی می‌کند. ملاقات اتفاقی پیپ با یک محکوم فراری در گورستان، نقطه‌ی عطفی در زندگی اوست. این ملاقات، بذری از ترس و همدردی را در دل پیپ می‌کارد که بعدها تأثیر عمیقی بر زندگی‌اش خواهد گذاشت.

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی «آرزوهای بزرگ»، شخصیت‌پردازی دقیق و چندبعدی آن است. دیکنز با مهارت تمام، شخصیت‌هایی را خلق می‌کند که نه سفیدِ مطلق‌اند و نه سیاه مطلق، بلکه ترکیبی از ویژگی‌های خوب و بد هستند. پیپ، شخصیتی است که در طول داستان دچار تحول می‌شود. او از کودکی ساده و مهربان، به جوانی مغرور و خودخواه تبدیل می‌شود و سپس با تجربه‌ی سختی‌ها و شکست‌ها، دوباره به اصالت خود بازمی‌گردد. دوشیزه هاویشام، شخصیتی است که قربانی عشق و خیانت شده و تمام زندگی خود را وقف انتقام کرده است. استلا، دختری است که قربانی تربیت دوشیزه هاویشام شده و قادر به ابراز احساسات واقعی خود نیست.

دیکنز در «آرزوهای بزرگ» به زیبایی به مسائل اجتماعی و طبقاتی جامعه‌ی ویکتوریایی می‌پردازد. او نابرابری‌های اجتماعی، تأثیر ثروت و طبقه بر زندگی افراد و تلاش برای صعود از نردبان اجتماعی را به تصویر می‌کشد. آرزوهای بزرگ پیپ، نه فقط آرزوهای شخصی او، بلکه بازتابی از آرزوهای طبقه‌ی متوسط جامعه‌ی ویکتوریا برای رسیدن به ثروت و جایگاه اجتماعی بالاتر است.

ساختار روایی داستان نیز یکی دیگر از نقاط قوت آن است. دیکنز با استفاده از راوی اول شخص (پیپ)، داستان را از دیدگاه او روایت می‌کند و به خواننده این امکان را می‌دهد که به دنیای درونی او و احساسات و افکارش نزدیک شود. تعلیق و رمز و رازهایی که در طول داستان مطرح می‌شوند، خواننده را تا پایان داستان درگیر نگه می‌دارند.

زبان دیکنز در «آرزوهای بزرگ» بسیار غنی و پر از توصیفات زیبا و دقیق است. او با استفاده از زبانی شاعرانه و در عین حال واقع‌گرایانه، فضایی ملموس و زنده را برای خواننده خلق می‌کند.

«آرزوهای بزرگ» نه فقط داستانی درباره‌ی عشق و ثروت، بلکه داستانی درباره‌ی هویت، گذشت، بخشش و اهمیت ارزش‌های انسانی است. پیپ در طول داستان می‌آموزد که ثروت و جایگاه اجتماعی، نمی‌توانند خوشبختی واقعی را برای او به ارمغان بیاورند و ارزش‌های واقعی زندگی در چیزهای دیگری نهفته است.

در پایان، می‌توان گفت که «آرزوهای بزرگ» اثری است که همچنان پس از گذشت سال‌ها، تازگی و جذابیت خود را حفظ کرده و همچنان به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات جهان شناخته می‌شود. این رمان، سفری‌ست در دنیای ویکتوریا، جایی که آرزوها و ناامیدی‌ها در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و انسان‌ها در جستجوی معنا و هویت خود، با چالش‌های مختلفی روبرو می‌شوند.

***

• خاطرات یک حلزون (Memories of a Snail) (۲۰۲۴) – آدام الیوت

نیلوفر نعمتی

در دنیای پرهیاهوی اقتباس‌ها و اسپین‌آف‌های ابرقهرمانی، سریالی ظهور کرده که نوید روایتی متفاوت و تاریک‌تر از دنیای گاتهام را می‌دهد: «پنگوئن» (The Penguin). این مینی‌سریال که توسط اچ‌بی‌او مکس (Max) تولید شده، به بررسی زندگی و ظهور ازوالد کابلپات، ملقب به پنگوئن، یکی از مشهورترین دشمنان بتمن، می‌پردازد. این سریال، نه صرفاً یک داستان فرعی از دنیای «بتمن» (The Batman) محصول ۲۰۲۲، بلکه کاوشی عمیق در دنیای جنایتکارانه‌ی گاتهام و ظهور یک ضدقهرمانِ پیچیده است.

«پنگوئن» درست پس از وقایع فیلم «بتمن» آغاز می‌شود. با سقوط کارمین فالکون، امپراتوری جنایتکارانه‌ی گاتهام دچار خلاء قدرت شده و رقابتی خونین برای جانشینی او در جریان است. در این میان، ازوالد کابلپات، که در فیلم «بتمن» حضوری کوتاه اما به‌یادماندنی داشت، فرصتی برای صعود و تثبیت خود به عنوان یکی از قدرتمندترین چهره‌های دنیای زیرزمینی گاتهام پیدا می‌کند.

یکی از نکات قابل توجه در مورد سریال «پنگوئن»، تمرکز آن بر شخصیت ازوالد کابلپات است. در حالی که در بسیاری از اقتباس‌ها، پنگوئن به عنوان یک شخصیت شرور و کاریکاتوری به تصویر کشیده شده، این سریال ابعاد جدیدی از شخصیت او را به نمایش می‌گذارد. ما شاهد تلاش‌های او برای بقا، جاه‌طلبی‌هایش برای رسیدن به قدرت و پیچیدگی‌های اخلاقی او هستیم.

کالین فارل، که نقش پنگوئن را در فیلم «بتمن» نیز ایفا کرده، بار دیگر در این سریال به ایفای این نقش می‌پردازد. بازی او در فیلم «بتمن» با استقبال بسیار خوبی روبرو شد. گریم سنگین و تغییر چهره‌ی او به پنگوئن، به باورپذیری شخصیت او کمک زیادی کرده است.

مت ریوز، کارگردان فیلم «بتمن»، به عنوان تهیه‌کننده‌ی اجرایی در سریال «پنگوئن» حضور دارد. حضور او تضمینی برای حفظ فضای تاریک و واقع‌گرایانه‌ی دنیای «بتمن» در این سریال است. لارن لیفر و کریگ زوبل نیز از دیگر سازندگان این سریال هستند که سابقه‌ی درخشانی در ساخت سریال‌های جنایی و درام دارند.

«پنگوئن» نه صرفاً یک سریال ابرقهرمانی، بلکه یک درام جنایی با تمرکز بر شخصیت‌پردازی و روابط انسانی است. این سریال قصد دارد به بررسی دنیای زیرزمینی گاتهام، رقابت‌های خونین بین گروه‌های جنایتکار و تأثیر این رقابت‌ها بر زندگی مردم عادی بپردازد.

سریال «پنگوئن» فضایی تاریک، خشن و پر از تعلیق دارد. این سریال قصد ندارد داستانی قهرمانانه و نجات‌بخش را روایت کند، بلکه به بررسی زوایای تاریک و پنهان دنیای جنایت و قدرت می‌پردازد.

«پنگوئن» فرصتی برای گسترش دنیای «بتمن» و پرداختن به شخصیت‌هایی است که در فیلم اصلی فرصت کافی برای پرداختن به آنها وجود نداشت. این سریال می‌تواند پلی بین فیلم «بتمن» و دنباله‌های احتمالی آن باشد و دنیای گاتهام را به شکل جامع‌تری به تصویر بکشد.

سریال «پنگوئن» با تمرکز بر شخصیت جذاب و پیچیده‌ی پنگوئن، حضور کالین فارل، تهیه‌کنندگی مت ریوز و رویکرد تاریک و واقع‌گرایانه‌اش، یکی از بهترین سریال‌های سال ۲۰۲۴ است.

***

• فانتزی پیچیده تیره زیبای من (My Beautiful Dark Twisted Fantasy) (۲۰۱۰) – کانیه وست

این آلبوم پس از یک دوره‌ی جنجال‌برانگیز برای کانیه وست منتشر شد. پس از حادثه‌ی معروف جوایز MTV VMA در سال ۲۰۰۹ که در آن وست سخنرانی تیلور سویفت را قطع کرد، او با انتقادات شدیدی از سوی رسانه‌ها و مردم روبرو شد. وست برای مدتی از انظار عمومی کناره گرفت و به اصطلاح خود، به «تبعید خودخواسته» در هاوایی رفت. در همین دوران بود که او شروع به کار بر روی «فانتزی پیچیده تیره زیبای من» کرد.

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی این آلبوم، همکاری با هنرمندان متعدد و برجسته است. در این آلبوم، هنرمندانی همچون جی زی، نیکی میناژ، ریک راس، بون ایور، کید کادی، جان لجند و بسیاری دیگر حضور دارند. این همکاری‌ها باعث تنوع و غنای بیشتر موسیقی آلبوم شده و هر کدام از هنرمندان، رنگ و بوی خاص خود را به آن بخشیده‌اند.

«فانتزی پیچیده تیره زیبای من» از لحاظ موسیقیایی، ترکیبی استادانه از سبک‌های مختلف است. در این آلبوم می‌توان عناصری از هیپ‌هاپ، راک، پاپ، الکترونیک و حتی موسیقی کلاسیک را شنید. وست با استفاده از سمپل‌های هوشمندانه، تنظیم‌های پیچیده و ارکستراسیون باشکوه، فضایی منحصربه‌فرد و حماسی را خلق کرده است.

ترانه‌های آلبوم، هر کدام به تنهایی، داستان‌هایی مجزا را روایت می‌کنند، اما در کنار یکدیگر، تصویری کلی از دغدغه‌ها، تناقضات و آشفتگی‌های درونی کانیه وست را به نمایش می‌گذارند. از ترانه‌ی قدرتمند و خودشیفته‌وار «Power» که به بررسی قدرت و شهرت می‌پردازد، تا ترانه‌ی اعتراضی «Gorgeous» که به نژادپرستی و نابرابری‌های اجتماعی اشاره می‌کند، هر قطعه، قطعه‌ای از پازلی بزرگ است که در نهایت، تصویری کامل از جهان‌بینی وست را به نمایش می‌گذارد.

ترانه‌ی «Runaway»، که به عنوان یکی از بهترین آثار کانیه وست شناخته می‌شود، به موضوع روابط عاشقانه و خودویرانگری می‌پردازد. این ترانه با اجرای پیانوی تأثیرگذار و وکال احساسی وست، به اوج احساسات آلبوم تبدیل می‌شود.

«فانتزی پیچیده تیره زیبای من» نه تنها از لحاظ موسیقیایی، بلکه از نظر شعری نیز اثری بسیار قوی است. متن ترانه‌ها، سروده‌ی کانیه وست، پر از استعاره‌ها، کنایه‌ها و اشارات پنهان است که به عمق و پیچیدگی مضامین آلبوم می‌افزاید.

طراحی جلد آلبوم نیز به اندازه‌ی موسیقی آن، بحث‌برانگیز و تأثیرگذار بود. جلد آلبوم توسط هنرمند مشهور، جورج کاندو، طراحی شده و تصویری سورئال و غریب از کانیه وست را به نمایش می‌گذارد.

«فانتزی پیچیده تیره زیبای من» با استقبال گسترده‌ی منتقدان و مخاطبان روبرو شد و جوایز متعددی را نیز کسب کرد. این آلبوم نه تنها به فروش بالایی دست یافت، بلکه تأثیر عمیقی بر موسیقی هیپ‌هاپ پس از خود گذاشت و الهام‌بخش بسیاری از هنرمندان شد.

«فانتزی پیچیده تیره زیبای من» فراتر از یک آلبوم موسیقی است؛ این اثر، سندی از دغدغه‌های یک هنرمند، بازتابی از جامعه‌ی آمریکایی در اوایل دهه‌ی ۲۰۱۰ و شاهکاری در تاریخ موسیقی هیپ‌هاپ است. این آلبوم، همچنان پس از گذشت سال‌ها، تازگی و طراوت خود را حفظ کرده و همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آثار موسیقی تاریخ شناخته می‌شود. گوش دادن به «فانتزی پیچیده تیره زیبای من» نه فقط شنیدن چند ترانه، بلکه تجربه‌ای است که می‌تواند دیدگاه شما را نسبت به هنر، شهرت و جامعه تغییر دهد. این آلبوم، دعوتی است به سفری در اعماق ذهن کانیه وست، جایی که خودشیفتگی و اعتراف، زیبایی و تاریکی، در کنار یکدیگر همزیستی دارند.